Co to jest konflikt serologiczny?
Ryzyko konfliktu serologicznego pojawia się wtedy, kiedy przyszła matka dziecka ma krew z czynnikiem Rh-, a ojciec z czynnikiem Rh+. Wówczas może dojść do wystąpienia konfliktu, który wiąże się nie tylko z problemami z utrzymaniem ciąży, ale i ryzykiem ciąży powikłanej.
Konflikt serologiczny – Dziecko jako ciało obce
W przypadku wystąpienia konfliktu serologicznego, a więc antagonizmu pomiędzy czynnikiem Rh- matki i Rh+ ojca, organizm kobiety zaczyna reagować na rozwijający się embrion jak na ciało obce. Następuje wówczas reakcja immunologiczna i próba zwalczenia ciąży przez organizm matki. Ciało matki atakuje ciało rozwijającego się dziecka przeciwciałami i może doprowadzić do poronienia, dokładnie na tych samych zasadach zwalczania ciała obcego, jako radzenia sobie organizmu z wirusem lub zmianą o charakterze nowotworowym.
Konflikt serologiczny – Tajemniczy antygen D
Krew ludzka to tkanka płynna. Zdarza się, że dziecko dziedziczy po ojcu antygen D, a we krwi matki taki antygen nie występuje. Wtedy organizm kobiety odczytuje obecność antygenu D jako ciało obce do natychmiastowego zwalczenia. Organizm matki atakuje wtedy intruza w postaci organizmu dziecka, jednak dopiero wówczas, gdy dochodzi do zetknięcia się obu tkanek, czyli podczas porodu lub poronienia.
Konflikt serologiczny – Pierwsza ciąża jest bezpieczna
W przypadku pierwszej ciąży konflikt serologiczny w zasadzie nie występuje, gdyż organizm matki ma zbyt mało czasu na rozpoznanie antygenu D. Nawet jeżeli inwazyjne przeciwciała matki zostaną bowiem wytworzone, nie mają one wystarczającej możliwości, aby dostać się do krwi łożyskowej dziecka. Organizm dziecka chroni w tym wypadku niezawodnie bariera łożyskowa, która skutecznie blokuje przeciwciała z organizmu matki. Pomiędzy 2 a 6 miesiącem życia wytwarzane są dopiero nieco silniejsze przeciwciała, posiadające zdolność przenikania przez barierę łożyskową.
Jednak w przypadku pierwszej ciąży pamięć immunologiczna nie jest jeszcze wytworzona na tyle skutecznie, aby organizm matki był już odporny na organizm dziecka. Dlatego też konflikt serologiczny ujawnia się zwykle w drugiej, a najczęściej dopiero trzeciej ciąży. Przeciwciała zapamiętane przez organizm matki pozostają w jej organizmie i w następnej ciąży są one już w stanie pokonać ochronę bariery łożyskowej, przenikając do krwi dziecka i atakując czerwone krwinki.
Skutki konfliktu serologicznego i zapobieganie mu
Do niedawna konflikt serologiczny mógł powodować anemię, żółtaczkę lub obumarcie płodu. Obecnie medycyna posiada środki niwelujące konflikt serologiczny. Przede wszystkim zapobiega się już wystąpieniu konfliktu serologicznego poprzez podawanie ciężarnym kobietom z czynnikiem Rh- w zastrzyku substancję o nazwie immunoglobulina anty D (anty RhD lub Rhogam). Dzięki temu reakcja immunologiczna z organizmu matki, polegająca na zwalczaniu dziecka jako przeciwciała, zostaje powstrzymana.
Artykuł powstał przy współpracy z Modulartech.pl
